Khi bóng đá cổ điển được thay thế và phát triển bởi bóng đá hiện đại. Trong bóng đá ngày nay, việc linh hoạt trong chiến thuật rất quan trọng. Sơ đồ 4231 đang rất phổ biến ở các giải đấu trên toàn thế giới. Hãy cùng keoeuro.icu đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về cách sử dụng, chọn cầu thủ và những ưu, nhược điểm của sơ đồ này.
Tổng quan sơ bộ về sơ đồ 4231 trong bóng đá
Sơ đồ chiến thuật 4231 trong bóng đá thường được áp dụng theo hình kim cương và là lựa chọn của nhiều huấn luyện viên hàng đầu như Ten Hag, Jose Mourinho hay Pochettino. Đây là một sơ đồ rất toàn diện kết hợp giữa tấn công linh hoạt của 4-3-3 và sự ổn định của 4-4-2.
Đội hình khi sử dụng sơ đồ này bao gồm thủ môn, 4 hậu vệ (2 trung vệ, 2 hậu vệ cánh), 5 tiền vệ được chia thành 2 tiền vệ phòng ngự, 3 tiền vệ tấn công và 1 tiền đạo. Đội hình này được coi là linh hoạt trong cả việc tấn công và phòng ngự với sự phân bố đồng đều giữa các vị trí trên sân.
Sơ đồ này nổi bật với 2 tiền vệ trung tâm có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn đối phương, thu hồi bóng và hỗ trợ phòng ngự. Họ cũng giữ bóng để tạo điều kiện cho các cầu thủ tấn công ở phía trên.
Ở phía sau tiền đạo là 3 tiền vệ hàng ngang, giúp đội bóng dễ dàng tiếp cận khung thành đối phương. Sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự là lý do khiến các huấn luyện viên muốn áp dụng sơ đồ chiến thuật này.
Cách vận hành sơ đồ 4231 để có hiệu quả
Khi tìm hiểu về cách hoạt động của sơ đồ 4231, chúng ta có thể xem xét ví dụ cụ thể với đội hình của HLV Mourinho khi ông còn ở Chelsea từ năm 2015. Trong sơ đồ này, các vị trí được phân bố như sau:
- Tiền đạo: Sơ đồ này thường sử dụng một tiền đạo duy nhất, người có khả năng tự lập, chiến đấu và tranh chấp bóng tốt. Ví dụ như Diego Costa của Chelsea hay Rasmus Holund của Manchester United.
- Tiền vệ: Hàng tiền vệ trong sơ đồ này được coi là điểm mạnh và quan trọng nhất. Hai cầu thủ đá cánh cần có tốc độ, kỹ thuật và thể lực tốt để phá vỡ hàng phòng ngự đối phương, giống như Eden Hazard và Willian của Chelsea.
- Tiền vệ trung tâm cần phải có kỹ thuật và khả năng tấn công tốt, vì vai trò của họ là hỗ trợ công. Ví dụ như Oscar hoặc Cesc Fabregas của Chelsea với vai trò số 10.
- Hai tiền vệ phòng ngự được gọi là tiền vệ thòng, là điểm chính của sơ đồ này. Một tiền vệ đứng thấp hơn để phá bóng và ngăn chặn các cầu thủ tấn công của đối thủ, như Nemanja Matic. Một người khác, được gọi là “Box-to-box”, cần có khả năng tranh chấp và hỗ trợ tấn công, giống như Mikel.
Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng sơ đồ 4-2-3-1
Khi nói về sơ đồ bóng đá 4231, chúng ta thấy rằng nó được ưa chuộng trên toàn thế giới. Hiện nay, có rất nhiều huấn luyện viên sử dụng sơ đồ này vì nó mang lại sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Dưới đây là một số điểm mạnh và điểm yếu khi áp dụng sơ đồ này mà các bạn có thể tham khảo.
Ưu điểm của sơ đồ 4231
Trong sơ đồ 4231, việc bố trí cầu thủ khắp sân giúp đội có cả khả năng tấn công lẫn phòng ngự.
Sơ đồ này có 2 tiền vệ trung tâm chơi phòng ngự, giúp đội an toàn hơn khi đối diện với khu vực nguy hiểm. Điều này làm cho đối thủ khó tìm khoảng trống để tấn công hoặc sút xa.
Chiến thuật sơ đồ 4231 rất linh hoạt, có thể chuyển sang sơ đồ 442 để tấn công hoặc 451 để phòng ngự và làm chậm trận đấu.
Nếu có 2 tiền vệ trung tâm chất lượng, các cầu thủ tấn công sẽ thoải mái hơn trong việc ghi bàn.
Khi tấn công, hậu vệ cánh di chuyển linh hoạt, cùng với hàng tiền vệ tạo áp lực mạnh mẽ lên khung thành đối phương. Khi phòng ngự, 2 tiền vệ cánh và 1 tiền đạo cũng tạo ra áp lực cao từ tầm xa.
Nhược điểm của sơ đồ 4231
Linh vực tiền vệ trung tâm là điểm mạnh và đồng thời cũng là điểm yếu của hệ thống này. Nếu không có tiền vệ trung tâm chất lượng, đối thủ sẽ khai thác điểm yếu này một cách triệt để.
Khi sử dụng sơ đồ 4231, đối thủ thường tận dụng cánh để tấn công nhiều hơn. Nếu hai hậu vệ cánh quá chú trọng vào việc tấn công, đó có thể tạo ra nguy cơ cho hàng phòng ngự.
Để phát triển các chiến thuật khác nhau, cần có một nền tảng thể lực tốt và quan trọng hơn, không được trùng lặp vị trí với đồng đội.
Khi bị ép sân bởi đối thủ, đội hình thường giảm chiều cao xuống, tiền đạo thường bị cô lập và không thể tạo ra cơ hội nếu thi đấu cá nhân không hiệu quả.
Cách để lựa chọn cầu thủ thích hợp cho sơ đồ 4231
Vị trí của 2 tiền vệ trung tâm trong hệ thống 4231 đóng vai trò rất quan trọng. Họ cần có khả năng cảm nhận không gian để duy trì khoảng cách lý tưởng với hàng phòng ngự và hàng tiền vệ. Nếu khoảng cách quá xa hoặc quá gần, sẽ tạo ra khoảng trống cho đối thủ tận dụng.
2 hậu vệ cánh trong đội hình này thường tham gia vào tấn công, do đó vai trò bọc lót phải được thực hiện tốt bởi 2 tiền vệ và 2 trung vệ. Điều này đòi hỏi các cầu thủ bọc lót phải có khả năng đọc tình huống và bọc lót hiệu quả. Thể lực, khả năng can quét và khả năng chuyền bóng dài là những yếu tố không thể thiếu đối với họ.
Bộ ba tiền vệ tấn công cũng ảnh hưởng lớn đến sức mạnh của sơ đồ 4-2-3-1. Đối với 2 tiền vệ cánh, họ cần di chuyển linh hoạt vào các khoảng trống, kết hợp tốt với hậu vệ cánh.
Tiền vệ trung tâm với vai trò số 10 cần linh hoạt trong tình huống trận đấu, hỗ trợ tấn công bằng khả năng di chuyển, giữ bóng và chuyền bóng chính xác. Tiền đạo cần phải là người chơi độc lập xuất sắc, thủ môn phải có kỹ thuật chơi bóng chân tốt và trung vệ cần thực hiện các đường chuyền dài chính xác.
Nguồn gốc và các đội bóng đã thành công với sơ đồ 4231 này
Trong lịch sử bóng đá, HLV Juanma Lillo – người đã huấn luyện Pep Guardiola, được biết đến là người đầu tiên áp dụng sơ đồ chiến thuật 4231 một cách có chủ đích khi dẫn dắt Cultural Y Deportiva Leonesa vào mùa 1991/1992.
Sau đó, nhiều đội bóng đã nghiên cứu và thấy ưu điểm của sơ đồ này, khiến cho sơ đồ 4-2-3-1 trở nên phổ biến từ năm 2000. Đội tuyển Pháp tại Euro 2000 với Henry, Zidane, Dugarry và Djorkaeff đã thành công với sơ đồ này trong lối chơi phòng ngự phản công.
Hiện nay, sơ đồ 4-2-3-1 trở thành một trong những sơ đồ cơ bản, được nhiều đội bóng lớn ở Châu Âu sử dụng. Tuy nhiên, Bayern Munich là đội duy trì và sử dụng sơ đồ này hiệu quả nhất.
Bayern Munich luôn có đội hình chất lượng, lối chơi tấn công hấp dẫn và đã thống trị ở cả Đức lẫn các giải đấu Châu Âu. Ví dụ như mùa giải 2020, Bayern đã vô địch Châu Âu lần thứ 6 với sơ đồ 4-2-3-1 sau khi đánh bại PSG trong trận chung kết.
Lời kết
Hệ thống chiến thuật sơ đồ 4231 đang được nhiều huấn luyện viên trên khắp thế giới sử dụng. Các đội bóng nổi tiếng như Manchester United, Barcelona và Chelsea cũng thường xuyên áp dụng hệ thống này. Mong rằng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích để người hâm mộ có thể hiểu rõ và theo dõi bóng đá một cách thuận lợi nhất.